Biko ang pasalubong namin kay Lola Meding noong Pasko. Binili namin sa aleng nagtitinda sa isang kantong nadaanan. Ayos daw ang biko, paliwanag ni Mama. Matamis. Mabigat sa t’yan. At higit sa lahat, marami ang makakakain.
Nang dumating kami sa Valenzuela, walang tao sa bahay ni Lola Meding. Nag-alala kami. Pero hindi nagtagal, nakita na rin namin silang dumarating. Nagpunta pala siya sa bahay ni Tito Jun. Kasama niya si Tita Thelma. Kumain daw sila ng fruit salad.
Sa malayo pa lang, tuwang-tuwang kumaway sa amin si Lola Meding. Hindi ko alam kung nakilala n’ya kami agad. Malabo na kasi ang mga mata n’ya. Sa kuwento ni Tita Thelma, medyo alagain na rin s’ya. Kailangan na ring lakasan ang pagsasalita para marinig niya ang sinasabi ng kausap.
Nang nagmano ako kay Lola Meding, tiningala n’ya ako. Para raw akong tore sa taas. Mapintog din daw ang pisngi ko. Parang si Santa Claus. Mabuti raw at nadalaw ko s’ya. Tinanong n’ya kung kumain na kami. Sinabi kong may dala kaming pagkain. Hindi na s’ya dapat mag-alala. Hindi naman kami bisita.
Dahil pagod siguro, biglang napaupo si Lola Meding sa paborito n’yang sulok kapag nagnanganga. Naisip kong sa sulok din ‘yong s’ya nakapuwesto kapag inuutusan n’ya ako noon. Pinabibili n’ya ako ng bigas. Pinapakuha n’ya ang kaning-baboy sa kantina ng isang malapit na pabrika. (Marami kasi s’yang patabaing baboy noon.) Pinapa-order ng softdrinks para sa tindahan n’ya. Pinagtatagpas ng sanga ng puno ng santol kapag maraming higad na namamahay.
Sa dinami-dami ng inuutos ni Lola Meding, pinapaborito ko ang pagbili ng Kislap Magazine at Wakasan Komiks. Sa Kislap kasi, hindi n’ya pinalalagpas ang pinakamaiinit na tsismis tungkol kay Nora Aunor. (Idol n’ya si Nora Aunor kasi magkasing taas daw sila. Talagang nakikipag-away s’ya kapag inilipat ang TV channel habang nakasalang si Nora Aunor.) Sa Wakasan, sinusubaybayan naman n’ya ang seryeng Tubig at Langis. Nagagalit s’ya pag inunahan ko s’ya sa pagbabasa. Kaya, ayun, ingat na ingat akong mabuklat ang Kislap at ang Wakasan dahil kung hindi, kurot ang katapat ko.
Sa bawat utos ni Lola Meding, inaabutan n’ya ako ng “pampadulas”. Bente-singko. Singkuwenta. Minsan, kapag maraming nahilot si Lolo Pule, piso. Hindi ako humihingi ng “pampadulas” pero inaasahan ko ‘yon. Kapag narinig ko na ang sutsot n’ya, nagkakandarapa akong magpapakita sa kan’ya.
Naalala ko rin na kapag wala nga pala kaming ulam sa bahay noon, pupunta lang ako sa kanila. Kapag nakita ni Lolo Meding na panay ang kuha ko ng tubig sa banga sa kusina, maglalabas na s’ya ng kanin at ulam tapos sabay kaming kakain. Wala kaming pinag-uusapan. Parang ang sabay naming pagnguya ang nagkukuwentuhan ng maraming bagay, ng mga pangarap, ng mga gusto naming matupad, mababaw man o matayog. Minsan lang n’ya sinira ang ritwal na ‘yon. Tinanong n’ya ako kung laos na nga ba talaga si Nora Aunor. Hindi ako nakasagot kasi ga-ulo ng pusa ang naisubo kong kanin noon.
Simula nang magkatrabaho ako, dumalang ang pagdalaw ko sa Valenzuela. Pero tuwing magkikita kami, tinatanong ako ni Lola Meding kung bakit wala pa raw akong asawa. Madalas si Mama o ang mga tita ko ang sumasalo. Ipinapaliwanag nila sa kaniya na hindi pa ako p’wedeng mag-asawa kasi walang titingin kay Mama at sa mga kapatid ko. May obligasyon pa raw ako.
Laking gulat ko nang biglang tanungin ni Lola Meding kung sino si Bernil. Hindi ko napansin na napansin n’ya ang lalaking nakaupo sa sopa malapit sa pintuan at sarap na sarap na kumakain ng biko. Kaibigan ko, paliwanag ko kay Lola Meding. Bakit ngayon ko lang nakita, sunod niya. Nagpunta na s’ya rito dati. Kagagaling lang kasi n’ya sa Qatar, salo ko. Mabait siguro s’ya, sabi n’ya sa ‘kin tapos nagkibit-balikat s’ya.
Sandali pa, itinuro ni Lola Meding ang biko. Tinanong n’ya kung ano ‘yon. ‘Yan ang pasalubong namin sa ‘yo, pakli ko. Biko, masiglang tugon n’ya. Gusto raw n’yang kumain noon. Nagtawanan kaming lahat, lalo na ang mga pinsan ko at mga pamangkin. Katatapos lang kasi n’yang kumain ng dalawang malalaking hiwa at ako pa mismo ang nagbigay noon sa kan’ya. Wala pang sampung minuto ang nakakalipas. Sinabi ko ‘yon sa kaniya. Loko raw ako. Hindi pa raw s’ya nakakain ng biko. Bakit ko raw ba ayaw s’yang pakainin, e, mukhang masarap pa naman ang biko. Tawanan ulit lahat. Mas malakas. Nakatingin na kasi silang lahat sa aming dalawa.
Kumuha ako ng platito at binigyan ko si Lola Meding ng isang hiwa. Nagmamadali s’yang sumubo. Tuwang-tuwa. Ang tamis, ang sarap, sabi n’ya. Nangilid ang luha ko nang tila batang ninamnam ni Lola Meding ang bikong pasalubong namin sa kan’ya. Habang pinagmamasdan ko s’ya, gusto kong balikan at pag-usapan namin ang mga “pampadulas” na ibinibigay n’ya kapag inuutusan n’ya ako noon. Gusto kong ibalita sa kan’ya na napabalitang ikinasal sa isang babae si Nora Aunor. Gusto kong sabihin sa kan’ya kung bakit wala pa akong asawa at kung bakit kasama ko sa Bernil ngayon. Gusto kong sabihin sa kan’ya kung ano na ang mga pinagkakakitaan ko. Pero walang salitang lumabas sa bibig ko.
Sa tahimik n’yang pagnguya ng biko, may pagmamalaking ibinida sa akin ni Lola Meding ang pinagdaan n’ya --- isang buhay na masaya, makabuluhan, at punong-puno ng matatamis alaala.
Ika-4 ng Enero, 2009
Nang dumating kami sa Valenzuela, walang tao sa bahay ni Lola Meding. Nag-alala kami. Pero hindi nagtagal, nakita na rin namin silang dumarating. Nagpunta pala siya sa bahay ni Tito Jun. Kasama niya si Tita Thelma. Kumain daw sila ng fruit salad.
Sa malayo pa lang, tuwang-tuwang kumaway sa amin si Lola Meding. Hindi ko alam kung nakilala n’ya kami agad. Malabo na kasi ang mga mata n’ya. Sa kuwento ni Tita Thelma, medyo alagain na rin s’ya. Kailangan na ring lakasan ang pagsasalita para marinig niya ang sinasabi ng kausap.
Nang nagmano ako kay Lola Meding, tiningala n’ya ako. Para raw akong tore sa taas. Mapintog din daw ang pisngi ko. Parang si Santa Claus. Mabuti raw at nadalaw ko s’ya. Tinanong n’ya kung kumain na kami. Sinabi kong may dala kaming pagkain. Hindi na s’ya dapat mag-alala. Hindi naman kami bisita.
Dahil pagod siguro, biglang napaupo si Lola Meding sa paborito n’yang sulok kapag nagnanganga. Naisip kong sa sulok din ‘yong s’ya nakapuwesto kapag inuutusan n’ya ako noon. Pinabibili n’ya ako ng bigas. Pinapakuha n’ya ang kaning-baboy sa kantina ng isang malapit na pabrika. (Marami kasi s’yang patabaing baboy noon.) Pinapa-order ng softdrinks para sa tindahan n’ya. Pinagtatagpas ng sanga ng puno ng santol kapag maraming higad na namamahay.
Sa dinami-dami ng inuutos ni Lola Meding, pinapaborito ko ang pagbili ng Kislap Magazine at Wakasan Komiks. Sa Kislap kasi, hindi n’ya pinalalagpas ang pinakamaiinit na tsismis tungkol kay Nora Aunor. (Idol n’ya si Nora Aunor kasi magkasing taas daw sila. Talagang nakikipag-away s’ya kapag inilipat ang TV channel habang nakasalang si Nora Aunor.) Sa Wakasan, sinusubaybayan naman n’ya ang seryeng Tubig at Langis. Nagagalit s’ya pag inunahan ko s’ya sa pagbabasa. Kaya, ayun, ingat na ingat akong mabuklat ang Kislap at ang Wakasan dahil kung hindi, kurot ang katapat ko.
Sa bawat utos ni Lola Meding, inaabutan n’ya ako ng “pampadulas”. Bente-singko. Singkuwenta. Minsan, kapag maraming nahilot si Lolo Pule, piso. Hindi ako humihingi ng “pampadulas” pero inaasahan ko ‘yon. Kapag narinig ko na ang sutsot n’ya, nagkakandarapa akong magpapakita sa kan’ya.
Naalala ko rin na kapag wala nga pala kaming ulam sa bahay noon, pupunta lang ako sa kanila. Kapag nakita ni Lolo Meding na panay ang kuha ko ng tubig sa banga sa kusina, maglalabas na s’ya ng kanin at ulam tapos sabay kaming kakain. Wala kaming pinag-uusapan. Parang ang sabay naming pagnguya ang nagkukuwentuhan ng maraming bagay, ng mga pangarap, ng mga gusto naming matupad, mababaw man o matayog. Minsan lang n’ya sinira ang ritwal na ‘yon. Tinanong n’ya ako kung laos na nga ba talaga si Nora Aunor. Hindi ako nakasagot kasi ga-ulo ng pusa ang naisubo kong kanin noon.
Simula nang magkatrabaho ako, dumalang ang pagdalaw ko sa Valenzuela. Pero tuwing magkikita kami, tinatanong ako ni Lola Meding kung bakit wala pa raw akong asawa. Madalas si Mama o ang mga tita ko ang sumasalo. Ipinapaliwanag nila sa kaniya na hindi pa ako p’wedeng mag-asawa kasi walang titingin kay Mama at sa mga kapatid ko. May obligasyon pa raw ako.
Laking gulat ko nang biglang tanungin ni Lola Meding kung sino si Bernil. Hindi ko napansin na napansin n’ya ang lalaking nakaupo sa sopa malapit sa pintuan at sarap na sarap na kumakain ng biko. Kaibigan ko, paliwanag ko kay Lola Meding. Bakit ngayon ko lang nakita, sunod niya. Nagpunta na s’ya rito dati. Kagagaling lang kasi n’ya sa Qatar, salo ko. Mabait siguro s’ya, sabi n’ya sa ‘kin tapos nagkibit-balikat s’ya.
Sandali pa, itinuro ni Lola Meding ang biko. Tinanong n’ya kung ano ‘yon. ‘Yan ang pasalubong namin sa ‘yo, pakli ko. Biko, masiglang tugon n’ya. Gusto raw n’yang kumain noon. Nagtawanan kaming lahat, lalo na ang mga pinsan ko at mga pamangkin. Katatapos lang kasi n’yang kumain ng dalawang malalaking hiwa at ako pa mismo ang nagbigay noon sa kan’ya. Wala pang sampung minuto ang nakakalipas. Sinabi ko ‘yon sa kaniya. Loko raw ako. Hindi pa raw s’ya nakakain ng biko. Bakit ko raw ba ayaw s’yang pakainin, e, mukhang masarap pa naman ang biko. Tawanan ulit lahat. Mas malakas. Nakatingin na kasi silang lahat sa aming dalawa.
Kumuha ako ng platito at binigyan ko si Lola Meding ng isang hiwa. Nagmamadali s’yang sumubo. Tuwang-tuwa. Ang tamis, ang sarap, sabi n’ya. Nangilid ang luha ko nang tila batang ninamnam ni Lola Meding ang bikong pasalubong namin sa kan’ya. Habang pinagmamasdan ko s’ya, gusto kong balikan at pag-usapan namin ang mga “pampadulas” na ibinibigay n’ya kapag inuutusan n’ya ako noon. Gusto kong ibalita sa kan’ya na napabalitang ikinasal sa isang babae si Nora Aunor. Gusto kong sabihin sa kan’ya kung bakit wala pa akong asawa at kung bakit kasama ko sa Bernil ngayon. Gusto kong sabihin sa kan’ya kung ano na ang mga pinagkakakitaan ko. Pero walang salitang lumabas sa bibig ko.
Sa tahimik n’yang pagnguya ng biko, may pagmamalaking ibinida sa akin ni Lola Meding ang pinagdaan n’ya --- isang buhay na masaya, makabuluhan, at punong-puno ng matatamis alaala.
Ika-4 ng Enero, 2009
Cainta, Rizal
No comments:
Post a Comment