Matagal ko nang balak i-close ang Friendster account ko pero nawawala lang sa memorya ko. Pakiramdam ko kasi, parang ‘di na bagay sa edad ko. Tapos, noong isang linggo, nakatanggap ako ng message. Galing sa kaklase ko noong high school. Meron daw Friendster group ang batch namin. Ilang attempts lang sa search engine, natagpuan ko agad ang Friendster group na sinasabi n’ya.
Parang tumigil ang mundo ko, tapos, hinila ako pabalik sa nakaraan. Kilala ko lahat ang kasaling accounts. Parang kailan lang, excited kami sa JS Prom tapos ngayon, marami na pala sa mga kaklase namin ang may mga anak na pupunta na sa JS Prom.
Natigilan lang ako nang mabasa ko ang thread tungkol kay Mary Ann Agnes Matos. Hindi katulad ng iba, wala s’ya sa abroad. Hindi katulad ng iba, wala s’yang matatag at matagumpay na karera. Hindi katulad ng iba, wala s’yang picture na bonggang-bongga. Malinaw ang sabi sa thread: may brain cancer s’ya. Nabasa ko ang testimonials ng mga anak n’ya, nagpapasalamat sila sa financial assistance na naibigay na ng ilan sa mga kaklase namin. Nabasa ko rin ang paghingi ng dasal para sa kan’ya, na parang ‘yon na lang ang magliligtas sa kan’ya.
Nitong Biyernes, nabalitaan kong pupunta sina Jennifer de Paz sa bahay nila Agnes ng Sabado. Nagpasabi agad ako na sasama. Kinabukasan, kami lang ni Jennifer ang nagkita. ‘Yong iba kasi, biglang hindi pup’wede. Tapos, ‘yong iba, nagpunta na raw pala noong gabi.
Habang ipit kami sa trapik, tinanong ko si Jennifer kung naalala pa n’ya ang dahilan ng pagkakagalit namin noong high school. Ang alam ko kasi, close kami. Dalawa sila ni Agnes sa pinakamalapit kong kaibigang babae. Pero bago mag-graduation, may nangyari at ‘yon, tinikis kong ‘di sila kausapin. Walang maalala si Jennifer. Basta ang sabi n’ya lang, isa ako sa mga lalaking napilit n’yang sumayaw ng swing sa school program. Magaling nga raw ako, e. Napakibit-balikat na lang ako. Nakalimutan ko na rin kasing marunong pala akong sumayaw. At swing pa.
Nang marating namin ang bahay ni Agnes, isang kamag-anak n’ya ang sumalubong sa amin. Kilala ‘yon ni Jennifer. Pinaupo muna kami kasi titingnan pa raw kung gising na si Agnes. Napuyat daw kasi dahil may dumalaw rin noong gabi at halos madaling-araw na umuwi. Nang senyasan si Jennifer ng kamag-anak, mabilis s’yang pumasok sa k’warto ni Agnes. Saglit, sinenyasan na rin ako ni Jennifer na sumunod.
Maliit ang k’warto ni Agnes. Eksakto lang ang haba ng kama n’ya sa loob. May dalawang upuan sa tabi ng kama. Umupo ako malapit sa ulunan ni Agnes. Sa may paanan naman pumuwesto si Jennifer. Parang may silver padding ang kisame ng kuwarto, para siguro mabawasan ang tagos ng init sa bubong. Sa may paanan ni Agnes, may mga santo. Pinakamalaki ang sa Birheng Maria. May mga kandila, bulaklak na plastik, Bibliya, at rosaryo.
Sa maliit na k’wartong ‘yon ni Agnes, umapaw ang napakalaking ngiti na isinalubong n’ya sa amin. Sabi ko, “Kilala mo pa ako?” Ilang beses na kasing nakadalaw si Jennifer sa kan’ya; samantalang ako, ngayon lang sumipot. Sagot n’ya, “Oo naman.” Tapos, sinabi n’ya ang pangalan ko. Nagkamayan kami. Mahigpit ang pisil n’ya sa kamay ko.
Unang bumangka si Jennifer. Pinag-usapan nila ‘yong grupong dumalaw noong gabi. Marami palang k’wentuhan. Sa huntahan nila, nalaman kong nagkikita-kita pa rin pala sila at talagang matindi ang bonding. ‘Yong iba pa nga, inaanak ang mga anak ni Agnes. Nalaman ko rin na kumuha pala sila ni Jennifer ng foreign service sa Lyceum. Marami pa silang pinagtsimisan pero ‘di ko na nasundan. Tumutok na kasi ako sa itsura ngayon ni Agnes. Kalbo na s’ya. Maga ang pisngi. Kulang ang ngipin (o ‘di s’ya nagpustiso). At sa pagkakaratay n’ya sa kama, halatang matagal na s’yang ‘di bumabangon.
Nang balingan ako ni Agnes, tinanong ko s’ya kung naalala pa n’ya ang dahilan nang pagkakagalit namin bago ang graduation. Ngumiti s’ya at tapos, rumatsada. Kasama raw ang ilan pang kaibigan naming babae, pinili nilang sundin ang ipinapagawa ng kalaban ko sa “honor roll”. Pakiramdam ko raw, nabalewala ako. Dahil daw matampuhin ako (at nasulsulan pa ng isang “kaaway” nila), nag-inarte na raw ako at hindi na sila kinausap. Panay daw ang padala nila sa akin ng mga sulat, pero ‘di ko ‘yon inintindi. Noong teachers’ day nga raw, pinadalhan nila ako ng roses, tanda ng paghingi ng sorry. Pero nagmatigas daw ako at ‘di ko tinanggap ang roses. Iyak daw nang iyak si Agnes noon. Alam daw n’yang matindi ang naging galit ko sa kan’ya (o sa kanila). Mas nagngitngit pa raw ako nang malaman kong ang kalaban ko ang nakakuha ng award na alam ng lahat ay para naman talaga sa akin. Sabi ko kay Agnes, “Hindi ko naaalala ‘yon.” Sagot n’ya sa akin, “Kung nakakabangon lang ako, maghahalungkat ako. Ipapakita ko ‘yong mga sulat mo sa akin. Nakatabi pa ‘yong mga ‘yon. Alam mo, ikaw ang pinaka-sweet na kaklase at kaibigan ko noong high school.” Pinigil kong maiyak. Banta nga ni Jennifer sa ‘kin, “’Wag kang magsisimula, ha. Tuloy-tuloy na ‘yan.”
Hinawakan ko ang kamay ni Agnes. Sinabi kong tuwing uuwi ako sa Valenzuela, dumidiretso ako sa Malinta kahit sa Karuhatan ako dapat bumaba. Nagbabaka-sakali kasi akong makikita ko s’ya sa tindahan nila ng halaman sa may MacArthur Highway, pag lagpas lang ng South Supermarket. Madalas kasing hinahatid namin s’ya doon pagtapos naming kumain ng lugaw malapit sa South Supermarket. Habang naglalakad kami, lagi kong napapansin ang p’wet n’ya na pagkalalaki-laki. Nang maging S4 si Agnes sa ROTC, mas naging prominente ang p’wet n’ya. Sabi ko kay Agnes, “Bakit kasi ang laki-laki ng p’wet mo, e?” Pero pagsabi ko ng “p’wet”, nabasag na ang boses ko at nangilid na ang luha mo. Mabuti na lang at may nagpasok ng softdrinks at tinapay, naiba ang ihip ng hangin.
Sinalo ulit ako ni Jennifer. Dinala n’ya ang usapan sa love affairs noong high school kami. Sa mga bitaw ni Agnes, lumabas na tulay o saksi pala s’ya sa napakaraming ligawan. Alam na alam pa rin n’ya kung sino ang na-involve kanino. Muntik na akong masamid nang balingan n’ya ako. Sabi ni Agnes, “’Di ba na-inlove kay “ano”?” Sinabi n’ya ang pangalan ng babae. Sabi ko, “Hindi, a. Crush lang ‘yon.” Salo n’ya, “Hindi. Tinamaan ka sa kan’ya. Kaya lang, pinagtatawanan ka n’ya noon. Sabi kasi nila, bakla ka. Pero sabi ko, hindi ka bakla. Talagang gano’n ka lang. Mahinhin.” Nagtawanan kami. Paliwanag ko, “Alam ko namang pinagtatawanan n’ya lang ako kasi ‘di naman ako pogi. Lalampa-lampa pa ako noon. Mukhang madungis pa.” Dagdag n’ya, “Ang suspetsa nga nila, si “ano” ang crush mo. O kayo ni “ano” ang mag-ano kasi close kayo.” Sinabi n’ya ang pangalan ng lalaki. Dugtong ko, “Hindi, a. Talagang close lang kami.” Hinawakan ako ni Agnes sa kamay at tinanong, “Bakit ba kasi wala ka pang asawa?” Sabi ni Jennifer, “Marami pa kasi s’yang obligasyon.”
Gusto ko sanang sabihin kay Agnes ang totoong dahilan kung bakit wala pa akong asawa pero biglang dumating ang nanay n’ya at nakinig sa usapan namin. Sumilip din ang mga anak n’yang babae, halos dalagita na ang panganay. “’Di ba nagkaroon ka pa ng isang crush?” sabi ni Agnes sa akin. “Ay, oo. Pero pinahiya at pinagtawanan din ako noon. Tapos, ‘yong pinsan n’ya, nilait ako. Pinagkalat pa na may putok ako. ‘Di ba tinanong ko pa nga kayo kung totoong may putok ako?” sagot ko kay Agnes. “Tawas! Pinagamit kita ng tawas! Pero teka, bakit mukhang mabango ka na ngayon? Epektib ba talaga ang tawas?” hirit ni Agnes. Humagalpak kami ng tawa. “Hindi ka galit sa kanila?” tanong ni Agnes. “Kanino? Kina “ano” at “ano”?” paglilinaw ko. “Oo, sa kanila,” diin ni Agnes. Umiling ako. Sinabi kong tumanda na ako. Binago na ng panahon. Hindi na ako matampuhin o mapagtago ng hinanakit. Hindi na rin ako nakukuha sa sulsol. Isa pa, anuman ang naging palagay o pagtingin nila sa akin, sa huli, ako pa rin ang gagawa at pipili nang magpapasaya sa akin at ng bubuo sa akin bilang tao. Tumango lang si Agnes, paulit-ulit.
Sandali pa, pumasok ang bunsong anak ni Agnes. Tumabi ‘yon sa kan’ya, parang naglalambing. Sabi ni Jennifer, “Mukhang mama’s boy ‘yan, a.” Sabi ni Agnes, “Hindi. Mas malapit ‘to sa tatay. Kaya lang, simula nang may mga dumadalaw sa akin, sinasabihan s’ya na bantayan ako. Kasi, kukunin daw ako ng mga bisita.”
Kinausap si Jennifer ng nanay ni Agnes. Ako naman, kinausap ni Agnes. Sabi ni Agnes, “Alam mo ba, ‘tong bunso ko ang dahilan kaya pinipilit kong mabuhay. Maliit pa kasi s’ya. Mahirap ang mawalan ng nanay.” Pinisil ko ang kamay ni Agnes. Parang sasabog ang dibdib ko. Narinig ang pangamba ng isang ina. Walang makapagpapakalma sa pangambang ‘yon kung ‘di matinding pananampalataya lang.
“Sabi ng duktor, halos ga-mais lang ‘yong nakita nila sa ulo ko. Pero dalawa yata. Tapos, meron din dito sa dibdib ko,” paliwanag sa akin ni Agnes. “Bakit ‘di ka magpa-opera?” dugtong ko. Umiwas nang tingin si Agnes. May sinabi s’ya tungkol sa gamot at cobalt treatment at kung paanong ikinahihina n’ya ‘yon. Hindi na nga rin s’ya makalakad dahil doon. Sinabi n’ya ring nakakuha na rin sila ng second opinion. “’Yong laki na lang nang pananampalataya ko ang tutunaw sa ga-mais na nasa ulo ko.”
Tinanong ko kung ano na ang kundisyon n’ya ngayon. Umiinom na lang daw s’ya ng pain killers para tapatan ang pagsakit ng ulo n’ya, ng likod, ng dibdib. Hindi ko alam kung ginusto ng langit ang kalagayan o ang kinahinatnan ni Agnes ngayon. Pero iisa lang ang natitiyak ko, hindi nasira, hindi naigupo, ng ga-mais na cyst ang utak at puso ni Agnes. Kung sino pa ang may kanser sa utak, s’ya pa ang may pinakamalinaw na alaala ng mga nakaraan. Kung sino pa ang may tama sa dibdib, s’ya pa ang may puso para umiintindi, magpatawad, at magmahal.
Marami pa kaming napag-usapan. Tungkol sa buhay-buhay ng mga kaklase namin. Tungkol sa mga naging teacher namin. Tungkol sa grand reunion namin. Nang nagpaalam na kami ni Jennifer, naisipan naming magkuhaan ng pictures. Nang kami na ni Agnes ang kukunan ni Jennifer, hindi binitiwan ni Agnes ang kamay ko. Mahigpit ang hawak n’ya. Naramdaman ko ang init, ang lakas, ang buhay.
Mabuti na lang at ‘di ko na-close ang Friendster account ko. Nang pauwi na ako, tiningnan ko ang mga kuha ni Agnes, ang mga kuha namin. Naalala ko ang sinabi ko sa kan’ya bago namin kinuha ‘yon, “O, Agnes, magsuklay ka na.” Ngumiti lang s’ya. Alam n’yang likas sa akin ang magbiro. Ang mang-asar. Tapos, sinundan ko pa ‘yon, “Ano bang shampoo mo ngayon?” Ngumiti ulit s’ya. Matamis. Nakuha ng kamera ang mga ngiting ‘yon na hinding-hindi mabubura sa aking memorya.
Ika-17 ng Mayo, 2009
Cainta, Rizal
Parang tumigil ang mundo ko, tapos, hinila ako pabalik sa nakaraan. Kilala ko lahat ang kasaling accounts. Parang kailan lang, excited kami sa JS Prom tapos ngayon, marami na pala sa mga kaklase namin ang may mga anak na pupunta na sa JS Prom.
Natigilan lang ako nang mabasa ko ang thread tungkol kay Mary Ann Agnes Matos. Hindi katulad ng iba, wala s’ya sa abroad. Hindi katulad ng iba, wala s’yang matatag at matagumpay na karera. Hindi katulad ng iba, wala s’yang picture na bonggang-bongga. Malinaw ang sabi sa thread: may brain cancer s’ya. Nabasa ko ang testimonials ng mga anak n’ya, nagpapasalamat sila sa financial assistance na naibigay na ng ilan sa mga kaklase namin. Nabasa ko rin ang paghingi ng dasal para sa kan’ya, na parang ‘yon na lang ang magliligtas sa kan’ya.
Nitong Biyernes, nabalitaan kong pupunta sina Jennifer de Paz sa bahay nila Agnes ng Sabado. Nagpasabi agad ako na sasama. Kinabukasan, kami lang ni Jennifer ang nagkita. ‘Yong iba kasi, biglang hindi pup’wede. Tapos, ‘yong iba, nagpunta na raw pala noong gabi.
Habang ipit kami sa trapik, tinanong ko si Jennifer kung naalala pa n’ya ang dahilan ng pagkakagalit namin noong high school. Ang alam ko kasi, close kami. Dalawa sila ni Agnes sa pinakamalapit kong kaibigang babae. Pero bago mag-graduation, may nangyari at ‘yon, tinikis kong ‘di sila kausapin. Walang maalala si Jennifer. Basta ang sabi n’ya lang, isa ako sa mga lalaking napilit n’yang sumayaw ng swing sa school program. Magaling nga raw ako, e. Napakibit-balikat na lang ako. Nakalimutan ko na rin kasing marunong pala akong sumayaw. At swing pa.
Nang marating namin ang bahay ni Agnes, isang kamag-anak n’ya ang sumalubong sa amin. Kilala ‘yon ni Jennifer. Pinaupo muna kami kasi titingnan pa raw kung gising na si Agnes. Napuyat daw kasi dahil may dumalaw rin noong gabi at halos madaling-araw na umuwi. Nang senyasan si Jennifer ng kamag-anak, mabilis s’yang pumasok sa k’warto ni Agnes. Saglit, sinenyasan na rin ako ni Jennifer na sumunod.
Maliit ang k’warto ni Agnes. Eksakto lang ang haba ng kama n’ya sa loob. May dalawang upuan sa tabi ng kama. Umupo ako malapit sa ulunan ni Agnes. Sa may paanan naman pumuwesto si Jennifer. Parang may silver padding ang kisame ng kuwarto, para siguro mabawasan ang tagos ng init sa bubong. Sa may paanan ni Agnes, may mga santo. Pinakamalaki ang sa Birheng Maria. May mga kandila, bulaklak na plastik, Bibliya, at rosaryo.
Sa maliit na k’wartong ‘yon ni Agnes, umapaw ang napakalaking ngiti na isinalubong n’ya sa amin. Sabi ko, “Kilala mo pa ako?” Ilang beses na kasing nakadalaw si Jennifer sa kan’ya; samantalang ako, ngayon lang sumipot. Sagot n’ya, “Oo naman.” Tapos, sinabi n’ya ang pangalan ko. Nagkamayan kami. Mahigpit ang pisil n’ya sa kamay ko.
Unang bumangka si Jennifer. Pinag-usapan nila ‘yong grupong dumalaw noong gabi. Marami palang k’wentuhan. Sa huntahan nila, nalaman kong nagkikita-kita pa rin pala sila at talagang matindi ang bonding. ‘Yong iba pa nga, inaanak ang mga anak ni Agnes. Nalaman ko rin na kumuha pala sila ni Jennifer ng foreign service sa Lyceum. Marami pa silang pinagtsimisan pero ‘di ko na nasundan. Tumutok na kasi ako sa itsura ngayon ni Agnes. Kalbo na s’ya. Maga ang pisngi. Kulang ang ngipin (o ‘di s’ya nagpustiso). At sa pagkakaratay n’ya sa kama, halatang matagal na s’yang ‘di bumabangon.
Nang balingan ako ni Agnes, tinanong ko s’ya kung naalala pa n’ya ang dahilan nang pagkakagalit namin bago ang graduation. Ngumiti s’ya at tapos, rumatsada. Kasama raw ang ilan pang kaibigan naming babae, pinili nilang sundin ang ipinapagawa ng kalaban ko sa “honor roll”. Pakiramdam ko raw, nabalewala ako. Dahil daw matampuhin ako (at nasulsulan pa ng isang “kaaway” nila), nag-inarte na raw ako at hindi na sila kinausap. Panay daw ang padala nila sa akin ng mga sulat, pero ‘di ko ‘yon inintindi. Noong teachers’ day nga raw, pinadalhan nila ako ng roses, tanda ng paghingi ng sorry. Pero nagmatigas daw ako at ‘di ko tinanggap ang roses. Iyak daw nang iyak si Agnes noon. Alam daw n’yang matindi ang naging galit ko sa kan’ya (o sa kanila). Mas nagngitngit pa raw ako nang malaman kong ang kalaban ko ang nakakuha ng award na alam ng lahat ay para naman talaga sa akin. Sabi ko kay Agnes, “Hindi ko naaalala ‘yon.” Sagot n’ya sa akin, “Kung nakakabangon lang ako, maghahalungkat ako. Ipapakita ko ‘yong mga sulat mo sa akin. Nakatabi pa ‘yong mga ‘yon. Alam mo, ikaw ang pinaka-sweet na kaklase at kaibigan ko noong high school.” Pinigil kong maiyak. Banta nga ni Jennifer sa ‘kin, “’Wag kang magsisimula, ha. Tuloy-tuloy na ‘yan.”
Hinawakan ko ang kamay ni Agnes. Sinabi kong tuwing uuwi ako sa Valenzuela, dumidiretso ako sa Malinta kahit sa Karuhatan ako dapat bumaba. Nagbabaka-sakali kasi akong makikita ko s’ya sa tindahan nila ng halaman sa may MacArthur Highway, pag lagpas lang ng South Supermarket. Madalas kasing hinahatid namin s’ya doon pagtapos naming kumain ng lugaw malapit sa South Supermarket. Habang naglalakad kami, lagi kong napapansin ang p’wet n’ya na pagkalalaki-laki. Nang maging S4 si Agnes sa ROTC, mas naging prominente ang p’wet n’ya. Sabi ko kay Agnes, “Bakit kasi ang laki-laki ng p’wet mo, e?” Pero pagsabi ko ng “p’wet”, nabasag na ang boses ko at nangilid na ang luha mo. Mabuti na lang at may nagpasok ng softdrinks at tinapay, naiba ang ihip ng hangin.
Sinalo ulit ako ni Jennifer. Dinala n’ya ang usapan sa love affairs noong high school kami. Sa mga bitaw ni Agnes, lumabas na tulay o saksi pala s’ya sa napakaraming ligawan. Alam na alam pa rin n’ya kung sino ang na-involve kanino. Muntik na akong masamid nang balingan n’ya ako. Sabi ni Agnes, “’Di ba na-inlove kay “ano”?” Sinabi n’ya ang pangalan ng babae. Sabi ko, “Hindi, a. Crush lang ‘yon.” Salo n’ya, “Hindi. Tinamaan ka sa kan’ya. Kaya lang, pinagtatawanan ka n’ya noon. Sabi kasi nila, bakla ka. Pero sabi ko, hindi ka bakla. Talagang gano’n ka lang. Mahinhin.” Nagtawanan kami. Paliwanag ko, “Alam ko namang pinagtatawanan n’ya lang ako kasi ‘di naman ako pogi. Lalampa-lampa pa ako noon. Mukhang madungis pa.” Dagdag n’ya, “Ang suspetsa nga nila, si “ano” ang crush mo. O kayo ni “ano” ang mag-ano kasi close kayo.” Sinabi n’ya ang pangalan ng lalaki. Dugtong ko, “Hindi, a. Talagang close lang kami.” Hinawakan ako ni Agnes sa kamay at tinanong, “Bakit ba kasi wala ka pang asawa?” Sabi ni Jennifer, “Marami pa kasi s’yang obligasyon.”
Gusto ko sanang sabihin kay Agnes ang totoong dahilan kung bakit wala pa akong asawa pero biglang dumating ang nanay n’ya at nakinig sa usapan namin. Sumilip din ang mga anak n’yang babae, halos dalagita na ang panganay. “’Di ba nagkaroon ka pa ng isang crush?” sabi ni Agnes sa akin. “Ay, oo. Pero pinahiya at pinagtawanan din ako noon. Tapos, ‘yong pinsan n’ya, nilait ako. Pinagkalat pa na may putok ako. ‘Di ba tinanong ko pa nga kayo kung totoong may putok ako?” sagot ko kay Agnes. “Tawas! Pinagamit kita ng tawas! Pero teka, bakit mukhang mabango ka na ngayon? Epektib ba talaga ang tawas?” hirit ni Agnes. Humagalpak kami ng tawa. “Hindi ka galit sa kanila?” tanong ni Agnes. “Kanino? Kina “ano” at “ano”?” paglilinaw ko. “Oo, sa kanila,” diin ni Agnes. Umiling ako. Sinabi kong tumanda na ako. Binago na ng panahon. Hindi na ako matampuhin o mapagtago ng hinanakit. Hindi na rin ako nakukuha sa sulsol. Isa pa, anuman ang naging palagay o pagtingin nila sa akin, sa huli, ako pa rin ang gagawa at pipili nang magpapasaya sa akin at ng bubuo sa akin bilang tao. Tumango lang si Agnes, paulit-ulit.
Sandali pa, pumasok ang bunsong anak ni Agnes. Tumabi ‘yon sa kan’ya, parang naglalambing. Sabi ni Jennifer, “Mukhang mama’s boy ‘yan, a.” Sabi ni Agnes, “Hindi. Mas malapit ‘to sa tatay. Kaya lang, simula nang may mga dumadalaw sa akin, sinasabihan s’ya na bantayan ako. Kasi, kukunin daw ako ng mga bisita.”
Kinausap si Jennifer ng nanay ni Agnes. Ako naman, kinausap ni Agnes. Sabi ni Agnes, “Alam mo ba, ‘tong bunso ko ang dahilan kaya pinipilit kong mabuhay. Maliit pa kasi s’ya. Mahirap ang mawalan ng nanay.” Pinisil ko ang kamay ni Agnes. Parang sasabog ang dibdib ko. Narinig ang pangamba ng isang ina. Walang makapagpapakalma sa pangambang ‘yon kung ‘di matinding pananampalataya lang.
“Sabi ng duktor, halos ga-mais lang ‘yong nakita nila sa ulo ko. Pero dalawa yata. Tapos, meron din dito sa dibdib ko,” paliwanag sa akin ni Agnes. “Bakit ‘di ka magpa-opera?” dugtong ko. Umiwas nang tingin si Agnes. May sinabi s’ya tungkol sa gamot at cobalt treatment at kung paanong ikinahihina n’ya ‘yon. Hindi na nga rin s’ya makalakad dahil doon. Sinabi n’ya ring nakakuha na rin sila ng second opinion. “’Yong laki na lang nang pananampalataya ko ang tutunaw sa ga-mais na nasa ulo ko.”
Tinanong ko kung ano na ang kundisyon n’ya ngayon. Umiinom na lang daw s’ya ng pain killers para tapatan ang pagsakit ng ulo n’ya, ng likod, ng dibdib. Hindi ko alam kung ginusto ng langit ang kalagayan o ang kinahinatnan ni Agnes ngayon. Pero iisa lang ang natitiyak ko, hindi nasira, hindi naigupo, ng ga-mais na cyst ang utak at puso ni Agnes. Kung sino pa ang may kanser sa utak, s’ya pa ang may pinakamalinaw na alaala ng mga nakaraan. Kung sino pa ang may tama sa dibdib, s’ya pa ang may puso para umiintindi, magpatawad, at magmahal.
Marami pa kaming napag-usapan. Tungkol sa buhay-buhay ng mga kaklase namin. Tungkol sa mga naging teacher namin. Tungkol sa grand reunion namin. Nang nagpaalam na kami ni Jennifer, naisipan naming magkuhaan ng pictures. Nang kami na ni Agnes ang kukunan ni Jennifer, hindi binitiwan ni Agnes ang kamay ko. Mahigpit ang hawak n’ya. Naramdaman ko ang init, ang lakas, ang buhay.
Mabuti na lang at ‘di ko na-close ang Friendster account ko. Nang pauwi na ako, tiningnan ko ang mga kuha ni Agnes, ang mga kuha namin. Naalala ko ang sinabi ko sa kan’ya bago namin kinuha ‘yon, “O, Agnes, magsuklay ka na.” Ngumiti lang s’ya. Alam n’yang likas sa akin ang magbiro. Ang mang-asar. Tapos, sinundan ko pa ‘yon, “Ano bang shampoo mo ngayon?” Ngumiti ulit s’ya. Matamis. Nakuha ng kamera ang mga ngiting ‘yon na hinding-hindi mabubura sa aking memorya.
Ika-17 ng Mayo, 2009
Cainta, Rizal
No comments:
Post a Comment